Vanmiddag bereikte ons het vreselijke bericht dat David Graeber onverwacht is overleden. Graeber werd met recht een van de meest invloedrijke radicale politiek denkers genoemd. Hij was hoogleraar antropologie aan de London School of Economics en schreef vele spraakmakende essays en een tiental boeken, waarvan de twee bekendste – Schuld en Bullshitjobs – bij uitgeverij Business Contact in Nederlandse vertaling verschenen. 27 juni 2018 was hij in Amsterdam ter gelegenheid van de verschijning van de Nederlandstalige editie van Bullshitjobs, en gaf hij onder andere een lezing in De Balie over de explosieve toename van zinloos werk.
Originele dwarsdenker
‘Het talent van Graeber is dat hij je ogen opent voor dingen die, als je ze eenmaal ziet, zó logisch zijn dat je je afvraagt waarom je er ooit blind voor was,’ schreef Rutger Bregman, en zo was het precies. ‘Reik hem een idee aan en hij zet het op z’n kop. Het maakt hem zonder twijfel de meest originele, onvoorspelbare dwarsdenker,’ schreef Koen Haegens in De Groene. Graebers ideeën over kapitalisme, macht, democratie, bureaucratie, eigenlijk de manier waarop wij onze samenleving organiseren, zijn een inspiratie voor velen.
Leven alsof we al vrij zijn
Ondanks zijn vlijmscherpe kritiek, had hij toch een positief beeld van hoe de toekomst eruit zou kunnen zien, als we erin zouden slagen bestaande machtsstructuren te doorbreken: ‘zodra mensen zich niet langer iets aantrekken van wat voor politiek realistisch doorgaat, opent zich een heel nieuwe wereld vol mogelijkheden’. Hij was dan ook politiek zeer actief als activist, en steunde onder andere The Occupybeweging (als een van de oprichters), studentenprotesten of de Koerden.
Het is een onwerkelijk idee dat David Graeber er niet meer is. We wensen zijn vrouw en andere dierbaren heel veel sterkte.